اهل‌ نوشتن

ارتباط ابهام و ایهام

در مورد ایهام چقدر می‌دونید؟ تا امروز چند بار آن را با ابهام اشتباه گرفته‌اید؟ امروز به این موضوع می‌پردازیم که ارتباط ایهام و ابهام به چه صورته و چه وقت نقش این آرایه‌های عزیز در نوشته‌هامون عاشقانه‌تر می‌شه.

ارتباط ایهام و ابهام را در زندگی پیدا کنید

به‌نظر من رونالدینو معروف شد چون به چپ نگاه می‌کرد به سمت راست شوت میزد و گاهی هم برعکس. یا مثلن فیلم بازی مرکب (Squid Game) یک ایراد بزرگ داشت. اینکه از ابتدای فیلم، دوربین و داستان بر محوریت یک شخص بود و همون قسمت اول میتونستی بفهمی برنده بازی کیه. (+)

ذهن ما کارش فهمیدنه. و چون عاشق فهمیدنه، از مسائلی که قادر به فهمش در نگاه اول نیست لذت میبره. این واقعن پاردوکس جذابیه. وقتی کارت فهمیدن با‌شه و عاشق نفهمیدن باشی! این موضوع تو همه شغل‌ها هست. مثل همه‌ی آشپزها که از پخت غذای جدید لذت بیشتری می‌برن. همه پزشک‌ها عمل‌های جراحی که تابه‌حال انجام ندادند رو عاشقانه تر انجام میدن.

پس ذهن عاشقانه سعی در فهم چیزی می‌کنه که به‌نظرش چیزی فراتر از فهمش در اون وجود داره. فلسفی شد، نه؟

کمی عمیق‌تر نگاه کنید

ایهام یکی از جذاب‌ترین آرایه‌های ادبی زبان فارسیه. شاید به‌خاطر فهمیدن چیزی که در نگاه اول نمی‌فهمیم و وقتی قشنگتر می‌شه که می‌فهمیم منظور نویسنده چیزی دور از معنای ذهن ماست. انگار که برای ما معما مطرح کرده و به ما میگه چیزی که فهمیدی درسته ولی فکر کن که به چی فکر نکردی؛ منظورم همونه!

ایهام از وهم میاد و از نظر ریشه‌ی لغوی هیچ ربطی به ابهام نداره. ولی ابهام هم یعنی «مجهول گذاشتن». پس گاهی معنی ایهام همون ابهامه. ابهام برای ما وقتی هستش که جملات عادی رو می‌شنویم و ناراحت میشیم و گوینده تلاش میکنه مقصودش رو توضیح بده. شبیه وقتی که به آبی دریا نگاه میکنی و باید دنبال علت بگردی و به آسمون برسی! به انعکاسی برسی که از بی‌رنگیِ رنگ ساخته شده.

این که آرایه‌ی ایهام در مورد کلمه به‌کارمیره باور درستی هستش. ولی ابهامی که تو زندگی روزمره و وقت‌هایی ک تو اوج خنده جمع، یکی ناراحت میشه علتش چیه؟! اینکه مقصود گوینده با برداشت شنونده فرق داره. حالا شنونده باید ذهنشو با ذهن شنونده همسو کنه و وقتی کار سخت‌تر میشه که گاهی آدم‌ها فقط صدای ذهن خودشون رو میشنون! پس کی گفته ایهام و ابهام را نمی‌تونیم بهم گره بزنیم؟! اصلن نوشته خوب اونی هستش که بتونه  چیزهایی که فکر نمیکردیم رو بهم گره بزنه.

چشم‌ها را باید شُست

در پایان باید بگم که همه چیز به نگاه شما برمی‎‌گرده. با شناخت درست ایهام نه تنها در نوشته‌ها لذت فهمیدنِ نفهمیدنی‌ها رو زیاد کرده‌ایم بلکه در گفتار هم از ایجاد ابهامی که در پس‌پرده‌ش، ایهامی ظریف قایم شده، جلوگیری می‌کنیم. خوشحال میشم که شما هم همین‌طوری روابط میان آرایه‌ها رو برای ما آشکار کنید.

یک پاسخ

  1. سلام زینب جان

    ممنون که راجع به آرایه‌ها، توضیح دادید.
    من اصلن آنها را نمی‌شناسم.
    با متن زیبای شما و ارتباط آرایه‌ها با زندگی روزمره
    برام جذاب شدند.

    بی‌نهایت سپاس با یک سبد گل یاس

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *